Natuurtoezicht: Onmisbaar voor het buitengebied
Het is een windstille nacht met een prachtige sterrenhemel. De maan verlicht helder de aarde. In de verte roept een uil. Langzaam komt het zachte gekraak van voetstappen dichterbij. Een silhouet van een man in een waadpak, met een zak op zijn rug, gaat voorzichtig het water in. Fuik voor fuik leegt hij. Hij werkt gestaag door. Handig zet hij zijn fuiken één voor één weer terug, zodat er overdag niets van te zien is. De man draait zich om, om terug te gaan. Als hij een paar stappen op de kant zet, rijst ineens een persoon op als uit het niets. ‘POLITIE, STAAN BLIJVEN! U bent aangehouden’.
Wie misschien denkt dat stroperij tot het verleden behoort, heeft het goed mis. Het is nog steeds actueel. Al is misschien de manier waarop en de reden ervoor deels veranderd. In ieder jaargetijde gebeurt dit nog steeds. Zo wordt rond de kerst gestroopt op haas, konijn, fazant, ree en damhert terwijl in de zomer juist meer gestroopt wordt op vis, kreeft en schelpdieren.
In de Zeeuwse polder tussen Goes en het Veerse Meer komt, over een dijk met mooie oude populieren, een zwarte terreinauto aanrijden. De auto stopt en een man in groen pak stapt uit. Hij kijkt met zijn verrekijker over de uitgestrekte polder. Rogier Boogaard (30), jachtopzichter voor een Wildbeheereenheid (WBE) en fulltime inspecteur handhaving groene wetten voor de Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland (RUD) is dagelijks bezig met het houden van toezicht op groene wetten.
Jongensdroom
Nogmaals laat Rogier zijn blik over het veld gaan. De zon breekt flauw door het wolkendek heen. Rogier stapt weer in zijn vier-maal-vier. Na nog geen vijfhonderd meter gereden te hebben, trapt hij ineens op de rem. ‘Kijk eens, een paar ijsvogels’, wijst hij. De vogels vliegen pijlsnel vlak boven het water van de sloot weg. Genietend kijkt Rogier ze na. Ondertussen vertelt hij honderduit. ‘Jachtopzichter worden was voor mij een jongensdroom. Al vanaf de basisschool wist ik dat. Ik was altijd al met de natuur bezig. Vooral vogels kijken deed ik veel. Maar ook lekker struinen en genieten van al dat moois om mij heen.’
Nogmaals laat Rogier zijn blik over het veld gaan. De zon breekt flauw door het wolkendek heen. Rogier stapt weer in zijn vier-maal-vier. Na nog geen vijfhonderd meter gereden te hebben, trapt hij ineens op de rem. ‘Kijk eens, een paar ijsvogels’, wijst hij. De vogels vliegen pijlsnel vlak boven het water van de sloot weg. Genietend kijkt Rogier ze na. Ondertussen vertelt hij honderduit. ‘Jachtopzichter worden was voor mij een jongensdroom. Al vanaf de basisschool wist ik dat. Ik was altijd al met de natuur bezig. Vooral vogels kijken deed ik veel. Maar ook lekker struinen en genieten van al dat moois om mij heen.’
Bewapening
Inmiddels is hij alweer een heel aantal jaren Buitengewoon opsporingsambtenaar (groene BOA). Vaak is hij alleen op pad. Zijn hond Tessa gaat altijd trouw met hem mee. ‘Je moet als jachtopzichter niet bang zijn in het donker. Vaak ben ik ’s nachts in mijn eentje op pad. Omdat ik vaak alleen ben en een grote kans heb om met geweld in aanraking te komen, ben ik uitgerust met bewapening zoals handboeien, wapenstok, pepperspray en een vuurwapen. De noodzaak hiervan heeft zich al een aantal keren bewezen.’ Rogier vertelt: ‘Een tijdje geleden was ik samen met een collega jachtopzichter aan het surveilleren toen we stropers betrapten die aan het stropen waren met een lichtbak en een vuurwapen. Toen we deze mannen wilden aanhouden, wilde de stroper zijn vuurwapen niet laten vallen en was één van ons genoodzaakt om zijn vuurwapen te trekken. Als je die niet hebt, sta je gewoon met lege handen.’
Rogier en zijn collega’s merken dat in de loop van de jaren hun werk verandert. ‘We merken dat de criminaliteit verschuift naar het buitengebied. Dit komt omdat er in de bebouwde kom veel meer toezicht is. De inzet van de politie in het buitengebied is dan ook minimaal. Zij hebben de handen vol aan andere prioriteiten. Gelukkig zijn de contacten met de politie goed. Ook werken we veel met ze samen, net als met natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Stichting het Zeeuws Landschap. Maar ook met Sportvisserij Zuidwest Nederland, de NVWA en het Regionaal Milieu Team van de politie. We surveilleren gezamenlijk, wisselen gegevens uit en houden gezamenlijk acties tegen bijvoorbeeld afvaldumpingen en stroperij.’
Inmiddels is hij alweer een heel aantal jaren Buitengewoon opsporingsambtenaar (groene BOA). Vaak is hij alleen op pad. Zijn hond Tessa gaat altijd trouw met hem mee. ‘Je moet als jachtopzichter niet bang zijn in het donker. Vaak ben ik ’s nachts in mijn eentje op pad. Omdat ik vaak alleen ben en een grote kans heb om met geweld in aanraking te komen, ben ik uitgerust met bewapening zoals handboeien, wapenstok, pepperspray en een vuurwapen. De noodzaak hiervan heeft zich al een aantal keren bewezen.’ Rogier vertelt: ‘Een tijdje geleden was ik samen met een collega jachtopzichter aan het surveilleren toen we stropers betrapten die aan het stropen waren met een lichtbak en een vuurwapen. Toen we deze mannen wilden aanhouden, wilde de stroper zijn vuurwapen niet laten vallen en was één van ons genoodzaakt om zijn vuurwapen te trekken. Als je die niet hebt, sta je gewoon met lege handen.’
Rogier en zijn collega’s merken dat in de loop van de jaren hun werk verandert. ‘We merken dat de criminaliteit verschuift naar het buitengebied. Dit komt omdat er in de bebouwde kom veel meer toezicht is. De inzet van de politie in het buitengebied is dan ook minimaal. Zij hebben de handen vol aan andere prioriteiten. Gelukkig zijn de contacten met de politie goed. Ook werken we veel met ze samen, net als met natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Stichting het Zeeuws Landschap. Maar ook met Sportvisserij Zuidwest Nederland, de NVWA en het Regionaal Milieu Team van de politie. We surveilleren gezamenlijk, wisselen gegevens uit en houden gezamenlijk acties tegen bijvoorbeeld afvaldumpingen en stroperij.’
Dierenleed
Een van de kwalijkste vormen van stroperij vindt Rogier het zetten van strikken. ‘Als ik ergens minachting voor heb, dan is het dat wel. Gewoon puur dierenleed. Hier gaat vaak een grote doodstrijd aan vooraf. Een poos geleden vond ik een ree in een strik die vast zat aan een boom. De strik zat niet helemaal goed om zijn hals, want één van zijn voorpoten zat er ook bij in. De grond rondom de boom was helemaal weg getrappeld. Waarschijnlijk heeft het dier uren gevochten voor haar leven voor ze uiteindelijk doodging. Het heeft me uren posten gekost in de nacht en in de kou, maar als je dan uiteindelijk de strikkenzetter kan pakken, geeft dat heel veel voldoening.’
Een andere zaak die Rogier erg min vindt, is het vergiftigen van onder andere vossen en roofvogels. Ook dit kan veel dierenleed veroorzaken.
Een van de kwalijkste vormen van stroperij vindt Rogier het zetten van strikken. ‘Als ik ergens minachting voor heb, dan is het dat wel. Gewoon puur dierenleed. Hier gaat vaak een grote doodstrijd aan vooraf. Een poos geleden vond ik een ree in een strik die vast zat aan een boom. De strik zat niet helemaal goed om zijn hals, want één van zijn voorpoten zat er ook bij in. De grond rondom de boom was helemaal weg getrappeld. Waarschijnlijk heeft het dier uren gevochten voor haar leven voor ze uiteindelijk doodging. Het heeft me uren posten gekost in de nacht en in de kou, maar als je dan uiteindelijk de strikkenzetter kan pakken, geeft dat heel veel voldoening.’
Een andere zaak die Rogier erg min vindt, is het vergiftigen van onder andere vossen en roofvogels. Ook dit kan veel dierenleed veroorzaken.
Criminaliteit
Wat de groene BOA’s ook veel tegenkomen is afval in allerlei vormen. ‘Van een blikje tot een compleet gedumpte inboedel. Dit is een groot probleem, want naast dat het de natuur erge schade toebrengt, is het ook nog eens de grondeigenaar die voor de kosten op kan draaien. Ook afvaldumpingen met een criminele achtergrond zijn aan de orde van de dag. Denk hierbij vooral aan afval van hennepplantages. Maar wat ook voorkomt is chemisch afval van XTC-laboratoriums. Ook wordt met regelmaat drugs gedeald in het buitengebied.’
’Om maar even door te gaan op criminele activiteiten, is dat we laatst een loverboy tegen kwamen. Ik was samen met een collega BOA op pad, toen we op een heel laat tijdstip een man met een minderjarig meisje in een auto zagen op wel een heel afgelegen plek. Dit vertrouwden we niet, dus vroegen we het kenteken van de auto op bij de meldkamer. We hebben in eerste instantie beiden aangesproken. Vervolgens hebben we de twee apart genomen en hun verhalen aangehoord. Dan kom je er achter dat antwoorden op vragen niet kloppen. In zo’n geval gaan we over tot aanhouding en vragen we om assistentie van de politie. Hieruit blijkt maar weer hoe belangrijk het is dat er ook in het buitengebied genoeg toezicht gehouden wordt.’
Wat de groene BOA’s ook veel tegenkomen is afval in allerlei vormen. ‘Van een blikje tot een compleet gedumpte inboedel. Dit is een groot probleem, want naast dat het de natuur erge schade toebrengt, is het ook nog eens de grondeigenaar die voor de kosten op kan draaien. Ook afvaldumpingen met een criminele achtergrond zijn aan de orde van de dag. Denk hierbij vooral aan afval van hennepplantages. Maar wat ook voorkomt is chemisch afval van XTC-laboratoriums. Ook wordt met regelmaat drugs gedeald in het buitengebied.’
’Om maar even door te gaan op criminele activiteiten, is dat we laatst een loverboy tegen kwamen. Ik was samen met een collega BOA op pad, toen we op een heel laat tijdstip een man met een minderjarig meisje in een auto zagen op wel een heel afgelegen plek. Dit vertrouwden we niet, dus vroegen we het kenteken van de auto op bij de meldkamer. We hebben in eerste instantie beiden aangesproken. Vervolgens hebben we de twee apart genomen en hun verhalen aangehoord. Dan kom je er achter dat antwoorden op vragen niet kloppen. In zo’n geval gaan we over tot aanhouding en vragen we om assistentie van de politie. Hieruit blijkt maar weer hoe belangrijk het is dat er ook in het buitengebied genoeg toezicht gehouden wordt.’
Mooie kanten
Rogier lacht: ‘Mijn werk is spannend. Ik geniet daar wel van. Iedere dag loopt anders dan ik van te voren denk. Het is altijd improviseren. Handelen naar de situatie. Mijn werk heeft mooie kanten. Ik ben heerlijk in de natuur. Als een ander nog op bed ligt, dan zie ik de zon opkomen, het mooiste moment van de dag! Als buitenmens zie ik alle jaargetijden in de natuur van dichtbij aan mij voorbij glijden. Verder doe ik veel leuke waarnemingen. Laatst zag ik nog een klapekster en een zeearend vliegen. Maar wat is nu mooier dan op een mooie voorjaarsdag een reekalfje te vinden!
Rogier lacht: ‘Mijn werk is spannend. Ik geniet daar wel van. Iedere dag loopt anders dan ik van te voren denk. Het is altijd improviseren. Handelen naar de situatie. Mijn werk heeft mooie kanten. Ik ben heerlijk in de natuur. Als een ander nog op bed ligt, dan zie ik de zon opkomen, het mooiste moment van de dag! Als buitenmens zie ik alle jaargetijden in de natuur van dichtbij aan mij voorbij glijden. Verder doe ik veel leuke waarnemingen. Laatst zag ik nog een klapekster en een zeearend vliegen. Maar wat is nu mooier dan op een mooie voorjaarsdag een reekalfje te vinden!